پهنه بندی توان اکولوژیک کشاورزی شهرستان ایذه برای کشت کلزا با سامانه اطلاعات جغرافیایی(gis)

چکیده شناخت و تعیین نواحی مستعد اکولوژیکی برای بستر سازی مناسب در بر نامه ریزی منطقه ای و بویژه بخش کشاورزی امری حیاتی و مهم می باشد. هدف از انجام پژوهش این بوده که توان و پتانسیل کشاورزی شهرستان ایذه برای کشت کلزا با بررسی عوامل طبیعی و اقلیمی شناسایی و پهنه بندی شود و اثر گذاری هر یک از این عوامل مورد بررسی قرار گیرد. 12 لایه مورد استفاده عبارتند از لایه های ارتفاع، شیب، فرسایش، زمین شناسی، خاک، کاربری اراضی، پوشش زمین، تیپ اقلیمی، متوسط دمای سالانه، متوسط بارش سالانه، حداکثر دمای سالانه، حداقل دمای سالانه می باشد. برای انجام این پژوهش از فرآیند سلسله مراتبی تحلیلی (ahp) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) بهره گرفته شده، که وزن دهی به معیار های بکار گرفته مطابق نظر کارشناسان مربوطه، محققان و منابع موجود در درون و همچنین بین لایه ها انجام گرفت. سپس اراضی منطقه به پنچ طبقه بسیار مناسب، مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب تقسیم شد و نقشه پهنه بندی آن تهیه گردید. نتایج نشان داد که از 39/3779 کیلومتر مربع مساحت شهرستان ایذه، طبقه بسیار مناسب این پهنه 15997/565 کیلومتر مربع معادل 95/14درصد، طبقه دوم (مناسب) 15997/963 کیلومتر مربع برابر 48/25 درصد مساحت منطقه می باشد. لذا بیش از 40 درصد مساحت محدوده مورد مطالعه برای کشت کلزا دارای شرایط ایده آل و مساعدی می باشد. پهنه های اکولوژیکی دیگر نقشه یعنی طبقه متوسط، ضعیف، نامناسب نیز به ترتیب 49/22، 34/20، 02/16 درصد از مساحت شهرستان را در بر می گیرد. علاوه بر این بین پهنه های پیشنهاد شده در نقشه نهایی و کشت کنونی کلزا انطباق وجود دارد که نشانگر موثر بودن عوامل طبیعی و اقلیمی می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که کشت کلزا می تواند در مناطق تحت کشت محصولات گندم و جو، جایگزین مناسبی برای تغییر کشت و فراهم کردن بستری مطلوب برای توسعه اقتصادی منطقه باشد. واژه های کلیدی: پهنه بندی، توان اکولوژیک، کلزا، سیستم اطلاعات جغرافیایی، فرآیند سلسله مراتبی تحلیلی ، وزن دهی، شهرستان ایذه،